KAFEİN İHTİYACI VE VÜCUDUMUZA ETKİSİ

Sabahları kafanızı kafein yuvası kahve bardağının içerisine sokmak mı istiyorsunuz? Yalnız değilsiniz; ama önce kafein nedir öğrenelim.

Kafein çay, kahve, kakao ve kola ile guarana gibi diğer bitki bazlı besinlerde doğal olarak oluşan bir uyarıcıdır. Kafein sentetik olarak üretilerek ‘enerji içeceklerinde’ katkı maddesi olarak da kullanılabilmektedir.

Kafein ihtiyacı, kişiden kişiye büyük farklılıklar göstermektedir. Kişinin kütlesi, bünyesi, kafeine olan duyarlılığı gibi etkenler ihtiyacın da aynı ölçüde değişmesine sebep oluyor. Günlük ortalama tüketim kilogram başına 4-6 mg arasında olmalıdır. Örneğin 80 kilogram birinin günlük olarak alması gereken maksimum kafein miktarı 480 mg’dır. Ortalama ise 350 mg kafein alması ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağlar. Kafeinin <400 mg/gün tüketimi, sağlıklı yetişkinlerde yan etkiye neden olmamakta ancak >400 mg/gün tüketimi yan etkilere neden olabilir. Risk grupları olan doğurganlık çağındaki kadınlar ve çocuklarda bu miktar ≤300 mg veya ≤2.5 mg/kg olarak belirlenmiştir.

Kafein, merkezi sinir sistemini, özellikle de sinirsel iletimin gerçekleştiği sinapsları doğrudan etkileyerek kişinin uyanık kalmasını sağlar. Temel olarak yaptığı, yorgunluğa ve bitkinliğe sebep olan ve sinir boşluklarında biriken asetilkolinin ve adenozinin parçalanmasını sağlayarak sinirsel iletimi rahatlatmaktır.

Hayatında yüksek miktarda kafein almamış biri ilk kez kafein aldığında çok büyük bir fark hisseder. Enerjiyi ve odaklanmayı maksimum düzeyde yaşar. Ancak her gün kafein alan biri bir süre sonra buna alışır ve enerjiyi hissetmemeye başlar. Buna kafein toleransı denir. Kafein toleransı oluşan kişiler, kafein almadığı veya az aldığı günlerde yorgunluk hissetmeye başlar. Baş ağrısı meydana gelebilir.

-Kafein yararları

• Yağ yakımı : Zihinsel ve fiziksel performansı arttırma konusunda başarılı bir madde olan kafein egzersiz performansını, odaklanmayı ve yağ yakımını arttırır.
• Beyin sağlığı: Adenozinin etkilerini engellediği için dopamin ve norepinephrine değerlerini arttırarak ruh halinizin yükselmesini sağlar.
• Kalp hastalıklarına karşı koruma: Çoğunlukla kalp hastalıklarını arttırdığına inanılsa da durum tam tersidir. Günde 1-4 bardak kahve içenlerde kalp hastalığı riskinin %16-18 oranında azaldığı gözlenmiştir.

-Aşırı kafein alımı zararları

• Psikolojik hastalıkları tetikleyip sinirlilik, depresyon, uykusuzluk gibi sorunları doğurabilir.
• Kalp problemleri olanlarda kalp ritmini bozar ve yüksek tansiyon hastalarında tansiyon artışını tetikler.
• Günde 300 miligram kafein başına vücuttan 15 miligram fazladan kalsiyum atılmaktadır.
• Yemek sırasında ya da sonrasında alınması çinko ve demir emilimini azaltır.
• Mide asit salgısını arttırarak gastrite sebep olabilir.